Διαλέξαμε να ξεκινήσουμε τις συνεντεύξεις της νέας χρονιάς, στο περιοδικό μας, με κάτι διαφορετικό, για το οποίο όμως γίνεται πολύ λόγος τον τελευταίο καιρό, για την τεχνική νοημοσύνη ή αλλοιώς το ΑΙ (Artificial Intelligence).

Μιλήσαμε με την κα. Ματούλα Στάθη, ψηφιακή δημιουργό, η οποία ασχολείται απο τα αρχικά στάδια με τις δημιουργίες μέσω ΑΙ η οποία στην πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη που ακολουθεί μας μύησε στα μυστικά του ΑΙ, αλλά και στις παγίδες που κρύβει.

Την Ματούλα είχα την ευκαιρία να «την ανακαλύψω» μέσα απο δημιουργίες που έκανε η ίδια, και τις οποίες είδα αναρτημένες σε κάποια ιστοσελίδα με ιστορικά γεγονότα. Εντυπωσιάστηκα απο τις δημιουργίες της και πριν απο τις γιορτές επικοινώνησα μαζί της για την συνέντευξη που μπορείτε να διαβάσετε πιο κάτω. Η συζήτηση ήταν πολύ ευχάριστη, με την απλότητα μιας γυναίκας που είναι σύζυγος, μητέρα, εργαζόμενη και που οι δημιουργίες της και το χόμπυ της, όπως η ίδια λένε, την βοηθάνε να αποφορτίζεται στο τέλος της ημέρας.

Γεννήθηκε στον Πειραιά και η καταγωγή της είναι απο τα Κύθηρα και την Μάνη. Σπούδασε γραμματέας κατευθύνσεως και μηχανογραφημένο λογιστήριο, όμως η αγάπη για το κομπιούτερ, όπως θα διαβάσετε και εσείς, την οδήγησαν να ασχοληθεί απο πολύ νωρίς με τις δημιουργίες βίντεο, εικόνων ενώ ήταν απο τις πρώτες γυναίκες που ασχολήθηκαν με το ΑΙ.

Οι φίλοι της την χαρακτηρίζουν ως ειλικρινή, έμπιστη, δημιουργική, μια γυναίκα ευαίσθητη και δυναμική ταυτόχρονα, που δεν τις αρέσουν οι χειριστικοί άνθρωποι, ενώ λατρεύει την απλότητα και την ειλικρίνεια των ανθρώπων.

Nea2day.com Ματούλα καλησπέρα καλωσήρθες στο ηλεκτρονικό μας περιοδικό nea2day.com, ο λόγος που κάνουμε αυτή τη συνέντευξη είναι το ότι πραγματικά έχω δει το έργο σου, το οποίο έχει να κάνει με την ψηφιακή τεχνολογία και θέλω να μου πεις δύο λόγια για αυτό, θέλω να μου πείς πως ξεκίνησες να ασχολείσαι με αυτό, τι είναι αυτό ακριβώς που κάνεις.

Ματούλα Γειά σας χαίρομαι πάρα πολύ για αυτή μας την επικοινωνία, και ευχαριστώ πολύ επίσης. Ξεκίνησα σχεδόν απο τους πρώτους μήνες, που είδα ότι μπορείς να δημιουργήσεις εικόνα απο κείμενο. Είχα ασχοληθεί και στο παρελθόν με την δημιουργία Video Editing, ρετουσαρίσματα, να διαμορφώνω φωτογραφίες να κάνω αναπαλαίωσεις, σαν χόμπυ κυρίως, οπότε με το που είδα πρωτοξεκίνησε η πρώτη πλατφόρμα text to image, αποφάσισα να το δοκιμάσω. Το δοκίμασα, ήμουν πάρα πολύ εντυπωσιασμένη με τα αποτελέσματα, και συνέχιζα να το χρησιμοποιώ και να εξελίσομαι μαζί του.

Δηλαδή οι πρώτες εικόνες που έφτιαξα δεν είχαν καμία σχέση με τις τωρινές. Βελτιώθηκα και εγώ μαζί του, πρέπει να το ακολουθώ εάν δεν θέλω να μείνωπίσω γιατί είναι συνεχής η εξέλιξη. Λοιπόν έτσι ξεκίνησε, άρχισαν να αρέσουν κάποιες απο τις εικόνες, και συνέχισα σε αυτό το δρόμο να δημιουργώ με περισσότερο μεράκι και να αναζητώ και άλλους τρόπους έκφρασης μέσω του ΑΙ. Στην ουσία αυτό δημιουργεί, εγώ, του περιγράφω, όσο γίνεται πιο σωστά για να μπορεί να το κατανοήσει το ΑΙ τι θέλω να μου δημιουργήσει, βάζοντας και κάποιες παραμέτρους, όπως το στυλ, τον φωτισμό, το aspect ratio, την τεχνοτροπία κλπ.

 Το αποτέλεσμα που παίρνω το επεξεργάζομαι με την χρήση και άλλων προγραμμάτων ΑΙ ώστε το αποτέλεσμα να είναι όσο γίνεται πιο κοντά σε αυτό που φαντάστηκα. Επίσης χρησιμοποιώ προγράμματα ήχου. Μπορώ να φτιάξω φωνές, να δώσω ζωή στις εικόνες με ομιλία. Να δημιουργήσω avatar κλπ. Με το ΑΙ έχω φτιάξει τραγούδια, ποπ, μπαλάντες κλπ αλλά και διασκευές γνωστών τραγουδιών, με νέο τελείως ήχο και φωνή που ξεγελάει αναφορικά με το αν είναι αληθινή ή τραγουδιστή φτιαγμένη με ΑΙ. Από τότε που έκανα εγώ τα πρώτα τραγούδια μέχρι τώρα η εξέλιξη στην δημιουργία τραγουδιών με ΑΙ είναι ασύλληπτη.  Δεν πιστεύω αυτό που ακούω σαν τελικό αποτέλεσμα, είναι άρτιο.

Nea2day.com Ποιό ήταν το ερέθισμα που σε έκανε να ασχοληθείς με τον τομέα αυτό.

Ματούλα Η ενασχόληση με το κομπιούτερ μου άρεσε απο ανέκαθεν, έχω κάνει βιντεάκια πιο παλιά, στο παλιό μου Instagram προφίλ, με εικόνες και τραγούδια που είχα φτιάξει εγώ απο μόνη μου, πριν ακόμη αρχίσω την χρήση του ΑΙ. Όπως είπα ξεκίνησε σαν χόμπυ, οπότε με το που είδα τις δυνατότητές του ήταν μια πρόκληση για μένα, με το που είδα ότι μπήκε αυτό στην ζωή μας με ενθουσίασε όλο αυτό και άρχισα να το χρησιμοποιώ. Τώρα με τρομάζει και λίγο.

Nea2day.com Γιατί σε τρομάζει

Ματούλα Με τρομάζει γιατί εξελίσσεται τόσο γρήγορα, δηλαδή απο εκεί που τα update ήταν ένα δύο μήνες ή ανα τέσσερις μήνες, τώρα κάθε εβδομάδα παρουσιάζεται κάτι καινούργιο, και δεν υπάρχει ένα νομικό πλαίσιο, που να προστατεύει, και τους χρήστες αλλά και το περιβάλλον, γύρω γύρω απο το ΑΙ, δηλαδή, εάν εγώ για παράδειγμα πάρω την φωνή σου, τώρα, μπορώ να πάρω και απο μια φωτογραφία το πρόσωπό σου (ή να το δημιουργήσω) και να κάνω ολόκληρο βίντεο, χωρίς να το ξέρεις εσύ. Ή μπορώ να πάρω την φωνή σου, να φτιάξω κείμενο, και να εξαπατήσω κάποιον.

Nea2day.com Εννοείς ότι, οποιοσδήποτε μπορεί να καταχραστεί το πρόγραμμα αυτό κακόβουλα.

Ματούλα Ναι βέβαια και εναντίον των καλλιτεχνών, εις βάρος των καλλιτεχνών, εις βάρος του οποιουδήποτε, οποιουδήποτε μπορεί να έχει οικονομικό συμφέρον, να γίνονται εκβιασμοί, δηλαδή έχει εξελιχθεί τόσο πολύ, που υπάρχουν φορές που ακόμη και εγω βλέπω κάτι και δεν είμαι σίγουρη αν αυτό που βλέπω είναι πραγματικό ή ΑΙ. Εγώ έχω τρόπο να βρίσκω εάν είναι ΑΙ και μέχρι τώρα, ευτυχώς μπορώ να αντιληφθώ εάν είναι. Αλλά μου έχει τύχει μια δύο φορές να αμφιβάλλω, εάν είναι ΑΙ ή πραγματικό και τελικά ήτανε ΑΙ.

Και δυστυχώς έχω δει και σε ιστοσελίδες με ιστορικό περιεχόμενο, να ξεγελιούνται απο δημιουργίες ΑΙ. Για παράδειγμα μια φωτογραφία που κυκλοφορεί απο το 2022 και έχει σχέση με την Ακρόπολη και τον Τέσλα είναι ΑΙ. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι είναι τρομερό το τι μπορεί να κάνει το ΑΙ.

Nea2day.com Είναι τα υπερ και τα κατά της τεχνολογίας η αλήθεια είναι. Εμένα αυτό που με τρομάζει είναι πως μόλις οργανωθεί λίγο καλύτερα το πρόγραμμα αυτό κάτι που το συζητούσαμε και πιο πρίν, θα μπορέσει να αντικαταστήσει την ανθρώπινη νοημοσύνη, ακόμη και στις εργασιακές σχέσεις, των ανθρώπων ακόμη και σε δουλειές δηλαδή.

Ματούλα Ισχύει αυτό, ισχύει. Απλά εγώ θεωρώ ότι κάποιος στον τομέα του που έχει αυτόν τον φόβο θα πρέπει να μάθει να χειρίζεται το ΑΙ πάνω στον τομέα του. Όπως οιillustrators, οι περισσότεροι απο αυτούς άρχισαν να χρησιμοποιούν κατά 90% το ΑΙ αυτή τη στιγμή. Το έχουν κάνει εργαλείο της δουλειάς τους. Όσο πιο καλός λοιπόν γίνεις στο χειρισμό αυτού, τόσο θα μπορείς να μην χάσεις την θέση σου. Όπως οι λογιστές για παράδειγμα αν μπορέσουν να μάθουν να χειρίζονται το ΑΙ μέσω της λογιστικής. Βέβαια απο εκεί που θα χρειαζόντουσαν 10 λογιστές, σε ένα τμήμα μιας εταιρείας ή ενός οργανισμού θα χρειάζετε ένας να εργάζεται. Άλλο παράδειγμα είναι στις διαφημίσεις. Μπορούν πλέον να χρησιμοποιηθούν τραγούδια, σποτάκια κλπ φτιαγμένα εξολοκλήρου από ΑΙ.

Nea2day.com Αυτό εννοώ, ότι θα καταργηθούν θέσεις εργασίας.

Ματούλα Δυστυχώς ισχύει αυτό. Δημιουργούνται όμως και νέες θέσεις εργασίες. Όπως πχ. Ειδικός Επιστήμης Δεδομένων (Data Scientist), Σύμβουλος Εφαρμογών ΑΙ, Διαχειριστής Προϊόντων ΑΙ (AI Product Manager), Τεχνικός Υποστήριξης ΑΙ, Συγγραφέας Περιεχομένου με ΑΙ, Καλλιτέχνης Τεχνητής Νοημοσύνης (AI Artist), Αναλυτής Δεδομένων Εργασίας (Workforce Data Analyst) κλπ. Θέλω να επισημάνω ότι η αξία των πραγματικών καλλιτεχνών δεν θα χαθεί, πιστεύω θα ανέβει η αξία τους ως κάτι μοναδικό και ξεχωριστό, γιατί ο συνθέτης, ο τραγουδιστής, ο ζωγράφος βάζει την ψυχούλα του. Πχ ο ζωγράφος άντεξε στην εφεύρεση της φωτογραφίας, στις ψηφιακές εικόνες κλπ και το έργο του θεωρείται ανώτερο σε όλα τα επίπεδα.

Nea2day.com Πες μου μερικά απο τα έργα που έχεις κάνει, για κάποιους ανθρώπους, για παράδειγμα λογοτεχνικά βιβλία.

Ματούλα Έχω φτιάξει του εξώφυλλο του συγγραφέα Freddy Vergara Suarez στο έργο του “Luliette”, που πήρε και το 2^ο βραβείο Λατινόφωνου έργου και του απονεμήθηκε στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ. Έχω φτιάξει εικόνες που διακοσμούν ξενοδοχεία και εστιατόρια στην Γερμανία κλπ, έχω την χαρά να συνεργάζομαι με αξιόλογους διακοσμητές, είχα την τιμή να φτιάξω εξώφυλλα στο Spotify και Youtube του ταλαντούχου συνθέτη και μουσικού κ. Γοντικάκη.

Έχω φτιάξει για παράδειγμα προεκλογικές αφίσες υποψηφίων, έχω κάνει αφίσες τραγουδιστών, εικόνες ηθοποιών, έχω φτιάξει διαφημιστικά σποτάκια για ρούχα που έπαιξαν σε πλατφόρμες όπως το facebook, αυτή την στιγμή βοηθάω στην εικονογράφηση 2 βιβλίων το ένα είναι ιστορικής φύσεως και στηρίζεται στην αναπαράσταση ιστορικών εικόνων και μνημείων το δεύτερο είναι νουβέλα. Γενικά έχω φτιάξει και συνεχίζω να φτιάχνω ως χόμπι και όχι ως επάγγελμα, αφιλοκερδώς.

Να συμπληρώσω πως με το ΑΙ δεν μπορείς να κάνεις μόνο εικόνες που φαίνονται φανταστικές αλλά μπορείς να κάνεις και εικόνες που φαίνονται πραγματικές. Και μπορείς επίσης να συνδυάσεις στις εικόνες, μέρη και τοπία όπου κάποιος να μην βρίσκεται την δεδομένη στιγμή. Θέλω να πω σε αυτό το σημείο πως δεν πιστεύουμε τίποτε πλέον, γιατί αυτή τη στιγμή,  για παράδειγμα, αν εγώ θέλω, μπορώ να κάνω μια ανάρτηση στο Facebook ή στο Instagram και να φαίνομαι ότι την έκανα από το Dubai ενώ την έκανα από το δωμάτιο του σπιτιού μου, και να μπαίνει ως αυτόματη τοποθεσία το Dubai, χωρίς καν να είμαι εκεί. Ή να στείλω μήνυμα στο messenger και να φαίνεται πως στάλθηκε από το Dubai. Υπάρχει και τέτοιος τρόπος. Δηλαδή θέλω να πω δεν πιστεύουμε τίποτα. Μέχρι να μπουν όρια και περιορισμοί πρέπει να είμαστε δύσπιστοι και καχύποπτοι……. δυστυχώς.  

Nea2day.com Πές μου λίγο κάτι πως συνδυάζεται το γεγονός, της εργαζόμενης γυναίκας, συντρόφου, μητέρας, με της γυναίκας η οποία δημιουργεί, όλα αυτά τα απίστευτα δημιουργήματα.

Ματούλα Δεν είναι εύκολο η αλήθεια είναι. Όμως είναι ένα πολύ δημιουργικό χόμπυ που με ξεκουράζει και με χαλαρώνει. Η δημιουργία πάντα μου άρεσε. Στην αρχή μου άρεσε να ζωγραφίζω, μετά να φτιάχνω βίντεο, μετά να δημιουργώ ήχους, ίσως είμαι η μοναδική ελληνίδα η οποία κατάφερε να δημιουργήσει και να έχει Douyin (το κινέζικο Τικ-Τοκ) εδώ και καιρό, επίσης έχω Kuaishou, και είχα το κινέζικο CapCut ( 剪映) πριν εμφανιστεί στην Ευρώπη. Αφορμή ήταν πως ήθελα να τα χρησιμοποιώ για δημιουργία βίντεο. Έτσι άρχισα να δημιουργώ τα πρώτα μου έργα, και να ασχολούμαι με αυτό το χόμπι. Όταν γύριζα δηλαδή απο την δουλειά αυτό που μου άρεσε να κάνω ήταν να δημιουργώ με την χρήση αυτών των προγραμμάτων.

Nea2day.com Τι σου αρέσει να φτιάχνεις πιο πολύ. Η έμπνευση έρχεται απο την φύση, την ιστορία τις δυναμικές γυναίκες, απο τους επιστήμονες, απο το σύμπαν απο τι εμπνέεσαι

Ματούλα Απο την φαντασία μου.

Nea2day.com Η Φαντασία ….

Ματούλα Δηλαδή…ναι …ναι…είναι πως θα εμπνευστώ, δηλαδή μπορεί να δω κάτι ή να ακούσω μια πληροφορία, για παράδειγμα, είτε για την αρχαιότητα, είτε για κάποιον ζωγράφο, είτε για κάποιο συμβάν, ένα ναυάγιο κλπ, μια καταστροφή. Δηλαδή θέλω να πω πως υπάρχουν γεγονότα τα οποία με επηρεάζουν πάρα πολύ και ως φυσικό επακόλουθο αποτελούν πηγή έμπνευσης. Έμπνευση όμως μπορεί να πάρω και απο την καθημερινότητά μου.

Αλλά φυσικά και απο αυτά που ζητάνε άνθρωποι να τους φτιάξω. Το τελευταίο καιρό επειδή έχω ήδη δικές μου πάρα πολλές εικόνες, δημιουργώ κυρίως αυτά που μου ζητάνε άλλοι. Για παράδειγμα μου ζητάνε σχέδια για τατουάζ, κάτι συγκεκριμένο, ή εικόνες για να τυπώσουν σε καμβά ώστε να ταιριάζει στο περιβάλλον τους, είτε εργασιακό είτε του σπιτιού τους. Μου ζητάνε συγκεκριμένες εικόνες με άτομα δικά τους για να τις τυπώσουν ως ενθύμια σε κούπες, καμβά κλπ. ή να τους αλλάξω ρούχα σε φωτογραφίες κλπ.

Μου έχουν ζητήσει μέχρι και εικόνα για να μπει σε μνήμα. Βέβαια αυτό είναι λίγο αγχωτικό γιατί πλέον πρέπει να κάνεις αυτό που έχει στο μυαλό του ο άλλος και όχι αυτό που φαντάστηκες εσύ. Πολλές φορές είναι και χρονοβόρο ή και αγχωτικό όταν πιέζομαι από τον χρόνο επειδή έχω ταυτόχρονα πολλά να κάνω. Θέλω και διαλείμματα. Ένα τέτοιο διάλειμμα ήταν και μία έρευνα που ξεκίνησα με αφορμή μία παρατήρηση που έκανε μία κοπέλα, που μέρος των σπουδών της ήταν και η ιστορία.

Nea2day.com Ενδιαφέρον τι είδους έρευνα είναι αυτή.

Ματούλα Η κοπέλα στην προσπάθειά της να βρει εικόνες του Αστεριού της Βεργίνας ως Πανελλήνιο σύμβολο, παρατήρησε πως δεν κυκλοφορούσαν πολλές στο διαδίκτυο που να έχουν δημιουργηθεί προ Φιλίππου, παρά ελάχιστες. Μου κίνησε την περιέργεια και όντως διαπίστωσα πως έχει δίκιο. Ξεκίνησα λοιπόν να ψάχνω σε μουσεία εκτός Ελλάδος για τεχνουργήματα με το αστέρι της Βεργίνας. Κατάφερα να βρω πάρα πολλά 200+ όπου απεικονιζόταν το αστέρι σε τεχνουργήματα φτιαγμένα είτε στην Αττική είτε στην Λακωνία, ή την Κρήτη (πχ δαχτυλίδι με το αστέρι) κλπ που αποδεικνύει πως το αστέρι αυτό ήταν ένα πανελλήνιο σύμβολο, πολύ πριν το υιοθετήσει ο Φίλιππος. Τα περισσότερα απ’αυτά τα τεχνουργήματα δεν εκτίθενται στα μουσεία αλλά φυλάσσονται. Κάποιες απ’αυτές τις εικόνες θα δημοσιευθούν σε άρθρο που θα γράψει ιστορικός. Μερικές τις έδωσα στην κοπέλα να τις κυκλοφορήσει.

Nea2day.com Ματούλα να σε ευχαριστήσω πολύ για αυτή την συνέντευξη που μας έβαλε στα μυστικά του ΑΙ και να ευχηθώ τα καλύτερα.

Ματούλα Και εγώ ευχαριστώ