Σύμφωνα με τον σουηδικό τύπο, οι αναρρωτικές άδειες που σχετίζονται με το άγχος αυξάνονται δραματικά στη Σουηδία και έφτασαν σε ιστορικό ρεκόρ το 2024, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση για την ψυχική υγεία της υπηρεσίας Försäkringskassan. Μέσα σε πέντε χρόνια, από το 2019 έως το 2024, οι άδειες αυτές αυξήθηκαν κατά 25%, με τις γυναίκες ηλικίας 30–39 ετών, κυρίως μητέρες με μικρά παιδιά, να πλήττονται περισσότερο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, ο αριθμός των πολιτών που βρίσκονταν σε άδεια λόγω άγχους αυξήθηκε από 34.700 το 2019 σε 43.500 το 2024. Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί ποτέ στη χώρα για παθήσεις που σχετίζονται με το στρες.
«Από τη σωματική στην ψυχική εξάντληση»
Η Catarina Stenmark, διευθύντρια της κλινικής Capio Hjärnhälsan, εξηγεί σε σουηδικά μέσα, ότι το φαινόμενο συνδέεται άμεσα με τις συνθήκες της σύγχρονης εργασίας:
«Βρισκόμαστε σε περίοδο ύφεσης, με αυξημένες απαιτήσεις για αποδοτικότητα και λιγότερους πόρους. Το εργασιακό περιβάλλον έχει μετατραπεί από σωματικά απαιτητικό σε ψυχικά απαιτητικό, όπου οι γνωστικές και κοινωνικές δεξιότητες έχουν αντικαταστήσει τη σωματική δύναμη. Αυτό επιβαρύνει σημαντικά τη νοητική αντοχή», επισημαίνει.
Πανδημία, εργασία και οικογενειακή πίεση
Η Stenmark τονίζει πως η επιστροφή στην «κανονικότητα» μετά την πανδημία συνέβαλε επίσης στην αύξηση του στρες:
«Κατά την πανδημία ήταν πιο αποδεκτό να μένει κάποιος σπίτι με το παραμικρό σύμπτωμα και να εργάζεται εξ αποστάσεως, κάτι που διευκόλυνε τη ζωή πολλών γονιών. Σήμερα, με την επιστροφή στα γραφεία, η καθημερινή οργάνωση γίνεται πιο δύσκολη για αρκετούς», αναφέρει.
Ο ρόλος της οθόνης και των social media
Η συνεχής ψηφιακή παρουσία φαίνεται επίσης να ενισχύει το άγχος. «Περνάμε ολοένα και περισσότερες ώρες μπροστά σε οθόνες, γεγονός που μειώνει τη φυσική επαφή και τη δημιουργικότητα. Η συνεχής σύνδεση με emails, ειδοποιήσεις και μέσα κοινωνικής δικτύωσης δημιουργεί μια ψευδαίσθηση συνεχούς σύγκρισης με τους άλλους», εξηγεί η ειδικός.
Το όριο ανάμεσα στο υγιές και το επικίνδυνο στρες
Παρά τα ανησυχητικά στοιχεία, η Stenmark υπενθυμίζει ότι το στρες από μόνο του δεν είναι κάτι αρνητικό: «Το στρες είναι φυσιολογικό και αναγκαίο για την απόδοση. Το πρόβλημα προκύπτει όταν λείπει η ανάπαυση και η αποφόρτιση. Τότε η κατάσταση γίνεται χρόνια και μπορεί να οδηγήσει σε ψυχική ή σωματική ασθένεια».
Οι μητέρες 30–39 ετών στη «ζώνη υψηλού κινδύνου»
Η ανάλυση δείχνει ότι οι γυναίκες ηλικίας 25–45 ετών, και ιδιαίτερα οι μητέρες παιδιών 3–8 ετών, είναι η ομάδα που κινδυνεύει περισσότερο. Ο κίνδυνος αυξάνεται ακόμη περισσότερο για όσες έχουν τέσσερα ή περισσότερα παιδιά. «Οι γυναίκες εξακολουθούν να επωμίζονται το μεγαλύτερο μέρος της οργάνωσης του σπιτιού. Στην ηλικία 30–39 ετών πολλές προσπαθούν να ισορροπήσουν ανάμεσα στην καριέρα και την οικογένεια. Οι νέες γυναίκες συχνά πιέζουν τον εαυτό τους να αποδείξουν την αξία τους, κάτι που οδηγεί σε υπερκόπωση. Επιπλέον, σήμερα υπάρχει μεγαλύτερη κοινωνική αποδοχή στο να ζητήσει κανείς αναρρωτική άδεια απ’ ό,τι παλαιότερα», καταλήγει η Stenmark.
Η Σουηδία, μια χώρα με ανεπτυγμένο κοινωνικό κράτος και ισχυρή κουλτούρα ισορροπίας εργασίας–ζωής, βρίσκεται αντιμέτωπη με μια νέα πρόκληση: την ψυχική εξάντληση. Η αύξηση των αναρρωτικών αδειών λόγω άγχους δείχνει πως η ψυχική υγεία έχει γίνει ο «σύγχρονος δείκτης κρίσης» μιας κοινωνίας που προσπαθεί να τα προλάβει όλα.
Με πληροφορίες και μετάφραση στα ελληνικά από τα Σουηδικά μέσα ενημέρωσης Expressen, TT, Aftonbladet, SVT News, Omni, Simployer κλπ, Νορβηγικά, Δανέζικα μέσα ενημέρωσης, Ελληνικό και Διεθνή τύπο