Διάβασα σήμερα ένα άρθρο στην σουηδική εφημερίδα Omni αναφορικά με την οικονομία των νοικοκυριών στην Σουηδία το 1ο τρίμηνο του 2023. Μου κίνησε την περιέργεια πως στη σύντομη αναφορά του άρθρου γινόταν μια τοποθέτηση, πως σύμφωνα με το βαρόμετρο που εκδίδεται απο το Εμπορικό Επιμελητήριο της Στοκχόλμης, αν και υπήρχε μια καλυτέρευση της οικονομίας, το πιό πάνω διάστημα, που πλησίαζε τις 2 μονάδες η κατάσταση εξακολουθεί να είναι χειρότερη απο το κανονικό.
Καταρχήν πολλοί θα αναρωτηθήτε τι είναι το βαρόμετρο; Το βαρόμετρο λοιπόν είναι μια έκθεση, η οποία καταγράφει την οικονομική κατάσταση των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών στην Στοκχόλμη ενώ η ανάλυσή του βασίζεται στη συνολική αξιολόγηση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων για την τρέχουσα οικονομική κατάσταση και τις προοπτικές βελτίωσης που υπάρχουν.
Εκδίδεται απο το Εμπορικό Επιμελητήριο της Στοκχόλμης 4 φορές τον χρόνο σε συνεργασία με το Εθνικό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών (NIER). Το Εμπορικό Επιμελητήριο της Στοκχόλμης είναι υπεύθυνο για την ανάλυση του βαρομέτρου και τον σχολιασμό της ανόδου ή πτώσης των δεικτών.
Πως βγαίνουν τα στοιχεία αυτά του βαρομέτρου; To βαρόμετρο της Στοκχόλμης βασίζεται πάνω σε οικονομικούς δείκτες μεταξύ επιχειρήσεων και νοικοκυριών. Χαρακτηριστικά, δείκτες άνω των 110 δηλώνουν μια ισχυρή οικονομική κατάσταση απο την κανονική, 1-110 ισχυρότερη απο την κανονική, 99-101 περίπου φυσιολογική, 90-98,9 ασθενέστερη απο την κανονική και κάτω απο 90 πολύ ασθενέστερη απο την κανονική. Κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου του 2023, λοιπόν, σύμφωνα με το βαρόμετρο της Στοκχόλμης υπήρχε μια αύξηση κατά 2 μονάδες φτάνοντας τον δείκτη στο 84. Αυτή είναι η πρώτη φορά εδώ και πολύ καιρό που βλέπουμε μια θετική αλλαγή, αν και οριακή, μετά την πτώση του βαρόμετρου της Στοκχόλμης τα προηγούμενα τρίμηνα. Παράλληλα, κατά την ίδια περίοδο, ο δείκτης εμπιστοσύνης που αντικατοπτρίζει τις απόψεις των νοικοκυριών για την οικονομία, αυξήθηκε κατά 4,9 μονάδες και διαμορφώθηκε σε τιμή 6,9, που σημαίνει ελαφρά άνοδο σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο που αποτελούσε ιστορικό χαμηλό.
Στο τέλος του α ́ τριμήνου του 2023, ο υψηλός πληθωρισμός άρχισε να μετριάζεται κάπως, καθώς οι τιμές της ενέργειας, των μεταφορών, των πρώτων υλών και των βασικών εισροών μειώθηκαν. Ωστόσο, παρά το γεγονός αυτό, ο πληθωρισμός παραμένει υψηλός και τόσο οι επιχειρήσεις όσο και τα νοικοκυριά πιέζονται από το αυξημένο κόστος με τη μορφή υψηλότερων τιμών και αυξανόμενων επιτοκίων, πράγμα που σημαίνει ότι η σουηδική οικονομία αναμένεται να εισέλθει σε ύφεση το 2023. Η συνολική εικόνα από διάφορους αναλυτές είναι ότι το σουηδικό ΑΕΠ αναμένεται να συρρικνωθεί μεταξύ 0,4-1,1% το 2023 και στη συνέχεια να οδηγήσει σε αδύναμη ανάπτυξη το 2024.
Ποιά είναι η γενική κατάσταση των βιομηχανιών
Ο δείκτης εμπιστοσύνης για τον κατασκευαστικό κλάδο, ένα μέσον του τρόπου με τον οποίο ο κλάδος βλέπει την οικονομία, αυξήθηκε ελαφρώς από 89,2 σε 91,0 μονάδες, το πρώτο τρίμηνο του 2023.
Ο δείκτης εμπιστοσύνης για το εμπόριο στη Στοκχόλμη παρέμεινε ουσιαστικά αμετάβλητος σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο. Το αποτέλεσμα του 81,7 δείχνει πως υπάρχει ένα αδύναμο κλίμα σε σχέση με το ιστορικό φυσιολογικό των προηγούμενων τριμήνων. Το εμπόριο, και ειδικά το λιανικό εμπόριο, στη Στοκχόλμη, είναι αυτός ο βιομηχανικός τομέας που έχει τις πιο αδύναμες επιδόσεις. Το υψηλό κόστος διαβίωσης των νοικοκυριών σημαίνει ότι πρέπει να δώσουν προτεραιότητες στην αγορά βασικών αγαθών. Ήδη στο εισαγωγικό εμπόριο η αδυναμία της κορώνας έναντι άλλων νομισμάτων έγινε αισθητή και θα γίνει πιο αισθητή στο άμεσο μέλλον. Επίσης η αύξηση των ενοικίων το πρώτο τρίμηνο του 2023, συνέβαλε για την δημιουργία αδύναμου κλίματος στον τομέα του λιανικού εμπορίου.
Αναφορικά με τον δείκτη εμπιστοσύνης στον τομέα των ιδιωτικών υπηρεσιών αυτός αυξήθηκε ελαφρώς το α ́ τρίμηνο του 2023, από 90,0 σε 90,8 και έτσι το κλίμα στον τομέα παρέμεινε χειρότερο από το κανονικό.
Το κλίμα για τη μεταποιητική βιομηχανία της Στοκχόλμης επιδεινώθηκε κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου, καθώς ο δείκτης εμπιστοσύνης μειώθηκε κατά 6 μονάδες σε τιμή 106,2. Το αποτέλεσμα δείχνει ότι παρά την ύφεση, το κλίμα παραμένει καλύτερο από ένα ιστορικό φυσιολογικό. Ήταν κυρίως οι ασθενέστερες εκτιμήσεις του όγκου παραγωγής στο μέλλον που συνέβαλαν στη μείωση αυτή κατά τη διάρκεια του τριμήνου.
Η πλειοψηφία της επιχειρηματικής κοινότητας της Στοκχόλμης, συνεχίζει να αναφέρει αναμενόμενες αυξήσεις τιμών στο μέλλον, συμπεριλαμβανομένης της μεταποίησης, του εμπορίου και των παροχών υπηρεσιών. Ταυτόχρονα, ο αριθμός των εταιρειών που αναφέρουν αυξήσεις τιμών ακολουθεί πτωτική τάση από τα ιστορικά υψηλά επίπεδα στις αρχές του έτους. Για τις εταιρείες του κατασκευαστικού κλάδου, περισσότεροι άνθρωποι αναμένουν χαμηλότερες τιμές σε σύγκριση με εκείνους που αναμένουν υψηλότερες τιμές.
Τα νοικοκυριά είναι αρνητικά όσον αφορά την οικονομία τους.
Το πρώτο τρίμηνο του 2023, ο δείκτης εμπιστοσύνης των νοικοκυριών βελτιώθηκε για πρώτη φορά σε σχέση με τα προηγούμενα τρίμηνα. Η αξιολόγηση των νοικοκυριών της Στοκχόλμης για την ανάπτυξη της οικονομίας τους συνοψίζεται στον μικροδείκτη των νοικοκυριών. Αυτός ο δείκτης είναι επίσης ένας δείκτης εμπιστοσύνης, όπου το 100 δείχνει την κανονική κατάσταση. Το πρώτο τρίμηνο, ο μικροδείκτης βελτιώθηκε από τα ιστορικά χαμηλά επίπεδα του προηγούμενου τριμήνου και τον Μάρτιο διαμορφώθηκε στο 60,9. Παρά την ανάκαμψη, η εκτίμηση παραμένει ότι τα νοικοκυριά είναι εξαιρετικά απαισιόδοξα για τα οικονομικά τους. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό? Η απαισιοδοξία των νοικοκυριών, έρχεται ως συνέπεια του αυξημένου κόστους για τρόφιμα και καύσιμα, των συνεχιζόμενων υψηλών λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος και του αυξανόμενου κόστους των τόκων των δανείων.
Τι γίνετε με την ανεργία
Παρά την επιδείνωση της οικονομίας, οι εταιρείες συνεχίζουν να προσλαμβάνουν. Το πρώτο τρίμηνο του 2023, επτά κλάδοι και υποτομείς ανέφεραν αύξηση του εργατικού δυναμικού τους κατά τη διάρκεια του τριμήνου, ενώ τρεις ανέφεραν μείωση του εργατικού δυναμικού τους. Οι εταιρείες που ασχολούνται με το εμπόριο ανέφεραν περικοπές θέσεων εργασίας, κατά τη διάρκεια του τριμήνου με το χονδρικό εμπόριο να πλήττεται πιο άμεσα και το καθαρό ποσοστό για τις νέες προσλήψεις να καταλήγει στο -27, πράγμα που σημαίνει ότι υπήρχαν 27 ποσοστιαίες μονάδες περισσότερες εταιρείες που μείωσαν το εργατικό δυναμικό τους κατά τη διάρκεια του τριμήνου σε σύγκριση με εκείνες που το αύξησαν. Οι εταιρείες που παρέχουν υπηρεσίες στη Στοκχόλμη ήταν αυτές που κράτησαν την ισχυρότερη θέση το πρώτο τρίμηνο του 2023, όπου υπήρχαν περισσότερες εταιρείες που αύξησαν τις προσλήψεις τους κατά τη διάρκεια του τριμήνου.
Κατά το πρώτο τρίμηνο του 2023, η έλλειψη εργατικού δυναμικού στη Στοκχόλμη μειώθηκε, αλλά μόνο οριακά. Το ποσοστό των εταιρειών που αναφέρουν ελλείψεις προσωπικού μειώθηκε μόνο κατά 1 ποσοστιαία μονάδα και έφτασε το 31%. Σύμφωνα με τους μελετητές και οικονομολόγους, υπάρχουν σημαντικά διαρθρωτικά προβλήματα στη σουηδική αγορά εργασίας που συνδέονται με τις δεξιότητες ενός εργαζόμενου ή ενός υποψήφιου για μια θέση. Σύμφωνα με τους ειδικούς το βασικό πρόβλημα είναι ότι η σουηδική τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες των επιχειρήσεων και της αγοράς εργασίας, η οποία είναι δυναμική και χαρακτηρίζεται από τεράστια πίεση για αλλαγή. Οι ικανότητες/δεξιότητες των ανθρώπων, είναι ένα κομμάτι στο οποίο πρέπει να δoθεί προτεραιότητα με μια εκπαίδευση η οποία θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες της επιχειρηματικής κοινότητας και θα προετοιμάζει ένα άριστα επαγγελματικά εκπαιδευμένο προσωπικό, καταλήγουν οι ειδικοί.
*Mε πληροφορίες απο τις εφημερίδες Omni, DN και της ιστοσελίδας του Σουηδικού Επιμελητηρίου Στοκχόλμης.
Αlex Zioga
All rights reserved