Από κ. Γιοβάννη Φιλίππα

– Λαϊκή ζωγραφιά όπου στο κέντρο εικονίζετε η “βασιλαρχόντισσα” (για την οποία και το ομώνυμο ηπειρώτικο τραγούδι) ντυμένη αρχοντοχωριατοπούλα … ξαπλωμένη σε “καντάρι” (ζυγό) που το βαστάζουν 2 παλικάρια του λήσταρχου Θύμιου Γάκη, ο οποίος την είχε απαγάγει και για την απελευθέρωσή της ζητούσε χρυσό αντίστοιχο με το βάρος της ….. Γράφει επάνω δεξιά … Λέει το πρωτοπαλίκαρο :”Τριάντα εννιά τριακόσια καπετάνιε” . Και απαντάει μασκοφόρος καβαλάρης ο Θύμιος Γάκης δείχνοντάς την:  ” Τριάντα εννιά οκάδες και τριακόσια δράμια χρυσάφι να μας στείλουν για να πάρουνε την λεβεντονιά μας”.

Η ιστορία αναφέρεται στην αρπαγή της κόρης του Νικολάκη Αβέρωφ, Ευδοκία, σύζυγο του Στεργίου Τζοανόπουλου από τους ληστοσυμμορίτες του Σαρακατσάνου Βαγγέλη Τάκου και του Θύμιου Γάκη στις 27 Ιουλίου 1884 στο Μέτσοβο. Η απαγωγή έγινε μετά από προτροπή του Μετσοβίτη Γεωργίου Ντάλα και του Μεσολογγίτη Φλέγκα, που εργαζόταν στο Μέτσοβο και τον οποίο είχε ραπίσει ο Νικολάκης Αβέρωφ, επειδή πέρασε από το Κουλτούκι του Μετσόβου, όπου κάθονταν μόνο οι άρχοντες.

Το συμβάν συγκλόνισε την τοπική κοινωνία και δημιουργήθηκε τραγούδι προς τιμήν της Ευδοκίας που ονομάστηκε “Βασιλαρχόντισσα”, δηλ. Βασίλισσα και αρχόντισσα, λόγω της ευγενικής της καταγωγής.

Η βασιλαρχόντισσα, Ευδοκία Τζοαννοπούλου – ΝτεΣάντο, ήταν κόρη του Κουλάκη Αβέρωφ, αδελφού του Εθνικού Ευεργέτη Γ.Αβέρωφ και πρώτη ξαδέλφη του δήμαρχου Βλαχλείδη. Το σπίτι της οικογένειας Τζοανοπούλου-Ντεσάντο, υπήρχε ως το 1981 στο σημείο της συμβολής των οδών Χ.Τρικούπη και Κ.Φρόντζου. Είναι Ευεργέτης καθώς διέθεσε την περιουσία της στα Ιωάννινα στις σχολές Γεωργίου Σταύρου και στο άσυλο ανιάτων, στην Αθήνα για το νοσοκομείο Ευαγγελισμός και το οφθαλμιατρείο και στο Μέτσοβο στο Αβερώφειο κληροδότημα. Είναι ενταφιασμένη με τον σύζυγό της στο κοιμητήριο Αγ.Νικολάου Κοπάνων στον τάφο της οικογενείας Βλαχλείδη.