Κάθε τέσσερα χρόνια, τον Σεπτέμβριο, οι Νορβηγοί πολίτες εκλέγουν τους 169 βουλευτές του Στόρτινγκ (του Κοινοβουλίου) από τις 19 εκλογικές περιφέρειες της χώρας. Έτσι στις 8 Σεπτεμβρίου 2025 έχουμε τις επόμενες εκλογές στη Νορβηγία.

Δικαίωμα συμμετοχής στις εκλογές έχουν όλοι οι Νορβηγοί πολίτες άνω των 18 ετών εφόσον είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους. Σχεδόν όλοι όσοι έχουν δικαίωμα ψήφου μπορούν και να εκλεγούν βουλευτές. Υπάρχουν ωστόσο εξαιρέσεις, όπως για παράδειγμα ανώτεροι δημόσιοι υπάλληλοι στα υπουργεία, μέλη της διπλωματικής υπηρεσίας και δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Οι υποψήφιοι αναδεικνύονται μέσα από τις εκλογικές λίστες που καταρτίζουν τα ίδια τα κόμματα, έπειτα από τις εσωκομματικές διαδικασίες τους.

Πώς διεξάγεται η ψηφοφορία;

Οι πολίτες μπορούν να ψηφίσουν είτε ανήμερα των εκλογών στα εκλογικά τμήματα ή την ημέρα των εκλογών η οποία πρέπει υποχρεωτικά να είναι Δευτέρα, ενώ οι δήμοι έχουν τη δυνατότητα να ανοίγουν κάποια τμήματα και την Κυριακή.

Οι ψηφοφόροι οφείλουν να προσκομίσουν έγκυρη ταυτότητα, ώστε να ελεγχθεί η εγγραφή τους και να αποτραπεί η διπλοψηφία. Στη συνέχεια, επιλέγουν ένα από τα εκλογικά ψηφοδέλτια, το διπλώνουν, το σφραγίζει ο δικαστικός αντιπρόσωπος και το ρίχνουν στην κάλπη. Η διαδικασία έχει σχεδιαστεί για να διασφαλίζει ότι η ψήφος είναι ελεύθερη και μυστική.

Σημαντική αλλαγή που ισχύει από το 2024 είναι ότι οι ψηφοφόροι δεν μπορούν πλέον να τροποποιούν τις λίστες (π.χ. να σταυρώνουν ή να διαγράφουν υποψήφιους). Αυτές οι αλλαγές θα επιτρέπονται μόνο στις δημοτικές εκλογές.

Το εκλογικό σύστημα

Η Νορβηγία εφαρμόζει την αρχή της αναλογικής εκπροσώπησης σε πολυεδρικές περιφέρειες. Ο αριθμός των εδρών που λαμβάνει κάθε κόμμα αντανακλά, όσο είναι δυνατόν, το ποσοστό ψήφων του. Η χώρα χωρίζεται σε 19 εκλογικές περιφέρειες, οι οποίες βασίζονται στα παλαιά διοικητικά σύνορα. Ο αριθμός των εδρών που κατανέμεται σε κάθε περιφέρεια εξαρτάται από τον πληθυσμό αλλά και από τη γεωγραφική της έκταση, ώστε να εκπροσωπούνται και οι αραιοκατοικημένες περιοχές.

Συνολικά εκλέγονται 169 βουλευτές. Οι πρώτες 150 έδρες κατανέμονται απευθείας στις περιφέρειες, ενώ οι υπόλοιπες 19 έδρες («διορθωτικές έδρες») μοιράζονται σε εθνικό επίπεδο, ώστε να μειωθούν οι στρεβλώσεις που δημιουργεί το τοπικό αποτέλεσμα. Για να συμμετάσχει ένα κόμμα σε αυτήν την κατανομή, πρέπει να έχει ξεπεράσει το εθνικό όριο του 4%. Για τις έδρες των περιφερειών, δεν υπάρχει κατώτατο όριο. Με αυτόν τον τρόπο, η σύνθεση του Στόρτινγκ προσεγγίζει όσο το δυνατόν περισσότερο τη βούληση των ψηφοφόρων σε πανεθνικό επίπεδο.

Οι πολιτικές παρατάξεις που συμμετέχουν καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα από τη ριζοσπαστική αριστερά έως τη συντηρητική δεξιά, με παλαιούς ισχυρούς παίκτες αλλά και νέα κόμματα που επιχειρούν να κερδίσουν έδαφος.

Αριστερά – Κεντροαριστερά

Rødt (R): Ριζοσπαστική αριστερά, με αντικαπιταλιστικό προσανατολισμό.

Sosialistisk Venstreparti (SV): Το Σοσιαλιστικό Αριστερό Κόμμα, που δίνει έμφαση σε κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα.

Arbeiderpartiet (AP): Το Εργατικό Κόμμα, η ιστορικά κυρίαρχη δύναμη της σοσιαλδημοκρατίας στη Νορβηγία.

Miljøpartiet De Grønne (MDG): Οι Οικολόγοι-Πράσινοι, με βασική προτεραιότητα την κλιματική αλλαγή.

Κέντρο

Senterpartiet (Sp): Το Αγροτικό Κόμμα, με κεντρικό άξονα τις περιφέρειες και την αποκέντρωση.

Venstre (V): Το παλαιότερο φιλελεύθερο κόμμα της χώρας, υπέρ της καινοτομίας και των ατομικών δικαιωμάτων.

Partiet Sentrum: Νεότερος σχηματισμός με κοινωνικά και οικολογικά χαρακτηριστικά.

Pasientfokus (PF): Ενιαίου ζητήματος κόμμα που επικεντρώνεται αποκλειστικά στα δικαιώματα των ασθενών και στο σύστημα υγείας.

Κεντροδεξιά – Δεξιά

Kristelig Folkeparti (KrF): Χριστιανοδημοκρατικό κόμμα με έμφαση στις παραδοσιακές αξίες.

Høyre (H): Το Συντηρητικό Κόμμα, κύριος αντίπαλος του Εργατικού, με προτεραιότητα τη φιλελεύθερη οικονομία.

Fremskrittspartiet (FrP): Κόμμα Προόδου, με σκληρή στάση στη μετανάστευση, τη φορολογία και την ασφάλεια.

Kystpartiet: Μικρό περιφερειακό κόμμα με εθνικοσυντηρητικό προσανατολισμό.

Νεοεμφανιζόμενα κόμματα

Fred og Rettferdighet (FOR): Ιδρύθηκε το 2023 με έντονη αντιπολεμική και αντι-ΝΑΤΟ ατζέντα.

Η πολιτική εικόνα

Το Εργατικό Κόμμα (AP) και το Συντηρητικό Κόμμα (Høyre) εξακολουθούν να κυριαρχούν στην πολιτική σκηνή. Ωστόσο, τα μικρότερα κόμματα όπως το Sp, το SV, το MDG και το Rødt αναμένεται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο σε πιθανές κυβερνητικές συνεργασίες. Νεότεροι σχηματισμοί, όπως το FOR, δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους στις κάλπες με αβέβαιο αλλά ενδιαφέρον μέλλον. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις για τις βουλευτικές εκλογές στη Νορβηγία, δείχνουν έναν εξαιρετικά αμφίρροπο αγώνα μεταξύ του κεντροαριστερού Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος (Ap) και του κεντροδεξιού συνασπισμού υπό το Κόμμα Προόδου (FrP) και το Συντηρητικό Κόμμα (Høyre).

Τι λένε οι μέχρι στιγμής δημοσκοπήσεις

Σύμφωνα με τον ιστότοπο Poll of Polls, που συγκεντρώνει τα αποτελέσματα από διάφορες δημοσκοπήσεις, η κατανομή των ποσοστών ψήφου για τον Σεπτέμβριο 2025 είναι η εξής:

Εργατικό Κόμμα (Ap): 26,3%

Κόμμα Προόδου (FrP): 21,6%

Συντηρητικό Κόμμα (Høyre): 14,8%

Πράσινο Κόμμα (MDG): 6,5%

Κόκκινο Κόμμα (Rødt): 6,2%

Σοσιαλιστικό Αριστερό Κόμμα (SV): 6,1%

Κεντρικό Κόμμα (Sp): 5,7%

Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα (KrF): 4,3%

Φιλελεύθερο Κόμμα (V): 4,3%

Άλλα κόμματα: 4,6%

Αυτή η κατανομή υποδηλώνει ότι ο κεντροαριστερός συνασπισμός (Ap + SV + Rødt + Sp + MDG) συγκεντρώνει περίπου το 50,8% των ψήφων, ενώ ο κεντροδεξιός συνασπισμός (FrP + Høyre + Sp + KrF + V) συγκεντρώνει περίπου το 45,0% .

Σημαντικοί παράγοντες και υποψήφιοι

Jens Stoltenberg: Η επιστροφή του πρώην Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ και πρώην πρωθυπουργού Jens Stoltenberg στο πολιτικό προσκήνιο ως υπουργός Οικονομικών έχει ενισχύσει τη θέση του Εργατικού Κόμματος, με το φαινόμενο «Jens-effekten» να οδηγεί σε αύξηση της υποστήριξης από νέους ψηφοφόρους .

Jonas Gahr Støre: Ο νυν πρωθυπουργός και ηγέτης του Εργατικού Κόμματος, Jonas Gahr Støre, αντιμετωπίζει προκλήσεις λόγω της οικονομικής κατάστασης και της αποχώρησης του Κεντρικού Κόμματος από τον κυβερνητικό συνασπισμό τον Ιανουάριο του 2025 .

Sylvi Listhaug: Η ηγέτης του Κόμματος Προόδου, Sylvi Listhaug, προτείνει σημαντικές φορολογικές μειώσεις και αυστηρότερη πολιτική μετανάστευσης, προσελκύοντας συντηρητικούς ψηφοφόρους .

Erna Solberg: Η πρώην πρωθυπουργός και ηγέτης του Συντηρητικού Κόμματος, Erna Solberg, επιδιώκει πολιτική επιστροφή με κεντροδεξιές προτάσεις, αν και αντιμετωπίζει προκλήσεις λόγω προηγούμενων αντιπαραθέσεων .

Προβλέψεις και αβεβαιότητες

Οι αναλυτές χαρακτηρίζουν τις εκλογές ως «θρίλερ», με την τελική κατανομή των εδρών να εξαρτάται από την απόδοση των μικρότερων κομμάτων. Η ανάγκη για σχηματισμό συνασπισμού είναι σχεδόν βέβαιη, καθώς καμία παράταξη δεν αναμένεται να εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία των 85 εδρών στο κοινοβούλιο των 169 εδρών .

Για μια συνοπτική παρουσίαση των βασικών υποψηφίων για τη θέση του πρωθυπουργού, μπορείτε να παρακολουθήσετε το παρακάτω βίντεο:

Με πληροφορίες από Σουηδικά μέσα ενημέρωσης Expressen, TT, Aftonbladet, SVT News, Omni, Simployer κλπ, Νορβηγικά, Δανέζικα μέσα ενημέρωσης, Ελληνικό και Διεθνή τύπο.